Η ενότητα της ελληνικής παιδείας προς χάριν ενός απώτατου σκοπού

Πορτραίτο του Ιουλιανού σε χάλκινο νόμισμα
από την Αντιόχεια, 360-363.

«Από τη μελέτη των γραφών μας ο καθένας θα γινόταν καλύτερος ακόμα κι αν εστερείτο παντελώς φυσικής ικανότητας. Ένας άνθρωπος όμως προικισμένος από τη φύση, που επιπλέον θα τύχει της ημετέρας παιδείας, δεν είναι τίποτε λιγότερο για την ανθρωπότητα από δώρο των θεών, είτε γιατί θ' ανάψει το φως της επιστήμης είτε γιατί θα ιδρύσει κάποιο πολιτικό σύστημα, είτε γιατί θα τρέψει σε φυγή στρατιές πολεμίων είτε γιατί, εξερευνώντας γη και θάλασσα, θ' αποδείξει μ' αυτόν τον τρόπο την ηρωική του φύση».

Ιουλιανός, Κατά Γαλιλαίων 229de.  

Τα μόνα ασφαλή αγαθά της ζωής

«Ο Θεμίστιος ήξερε, εξίσου καλά με τους σύγχρονούς του ασκητές της ερήμου, πως τα μόνα αγαθά που κατέχει κανείς με ασφάλεια σ' αυτή τη ζωή ανήκουν στον πνευματικό και -ακόμη περισσότερο- στον μεταφυσικό χώρο».

Πολύμνια Αθανασιάδη, Ιουλιανός. Μια Βιογραφία, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2005, 146.

New edition of the Refutation of All Heresies

One of the most important ancient Christian sources regarding not only Gnosticism, but Elchasai and the Elchasaites, Orphism, Pythagoreanism, and much, much more is the anonymous Refutation of All Heresies. Scholars familiar with the work know the commonly used Greek text (of Marcovich) to be deficient due to the editor's zeal for emendation; meanwhile, the English translation in the Anti-Nicene Fathers series (accessible onlinehere) is not only completely unreliable, but uses a different numbering scheme than we find in Marcovich. A totally revised critical edition of the Greek and English alike has been a desideratum for a long time, and M. David Litwa (U. Virginia) has delivered the goods in this wonderful new edition published by the Society of Biblical Literature. More information is available here.

Via: AncientEsotericism.org :: Network for the Study of Esotericism in Antiquity

Stroumsa reviews Athanassiadi, Mutations of Hellenism at BMCR

Bryn Mawr Classical Review has just published Guy Stroumsa's review of Polymnia Athanassiadi's recent collection of studia minora, Mutations of Hellenism in Late Antiquity. You can read the review here. From the publisher's website:

• The 21 studies in this volume, which deal with issues of social and intellectual history, religion and historical methodology, explore the ways whereby over the course of a few hundred years -roughly between the second and the fifth centuries A.D.- an anthropocentric culture mutated into a theocentric one. Rather than underlining the differences between a revamped paganism and the emergent Christian traditions, the essays in the volume focus on the processes of osmosis, interaction and acculturation, which shaped the change in priorities among the newly created textual communities that were spreading across the entire breadth of the late antique oecumene. The main issues considered in this connection include the phenomena of textuality and holy scripture, canonicity and exclusion, truth and error, prophecy and tradition, authority and challenge, faith and salvation, holy places and holy men, in the context of the construction of new orthodox readings of the Greek philosophical heritage.Moreover the volume suggests that intolerant attitudes, which form a characteristic trait of monotheisms, were not an exclusive preserve of Christianity (as the Enlightenment tradition would insist), but were progressively espoused by pagan philosophers and divine men as part of the theory and practice of Hellenism’s theological koine. Efforts to establish the monopoly of a revealed truth against any rival claims were transversal to the textual communities which emerged in late antiquity and remodelled the intellectual and spiritual landscape of the Greater Mediterranean.
• Contents: Introduction. Methodological Concerns: Antiquité tardive: construction et déconstruction d’un modèle historiographique; The oecumenism of Iamblichus: latent knowledge and its awakening. A Religious Koine: Hellenism: a theological koine; The gods are God: polytheistic cult and monotheistic theology in the world of late antiquity; Apamea and the Chaldaean Oracles: a holy city and a holy book; Canonizing Platonism: the fetters of Iamblichus; The creation of orthodoxy in Neoplatonism; A contribution to Mithraic theology: the Emperor Julian’s Hymn to King Helios; Le traitement du mythe: de l’empereur Julien à Proclus. Prophecy and Revelation: Philosophers and oracles: shifts of authority in late paganism; The fate of oracles in late antiquity: Didyma and Delphi; Dreams, theurgy and freelance divination: the testimony of Iamblichus; The Chaldaean Oracles: theology and theurgy; Byzantine commentators on the Chaldaean Oracles: Psellos and Pletho. ΘΕIΟΣ ANHΡ: Ascent to heroic or divine status in late antiquity: continuities and transformations; The divine man of late Hellenism: a sociable and popular figure; Julian the Theurgist: man or myth?. Dissidence and Persecution: Persecution and response in late paganism: the evidence of Damascius; Who was Count Zosimus?’; Christians and others: the conversion ethos in late antiquity. Envoi: From polis to Theoupolis: school syllabuses and teaching methods in late antiquity. Index.
• About the Author: Polymnia Athanassiadi is Professor of Ancient History at the University of Athens, Greece. 

Via AncientEsotericism.org :: Network for the Study of Esotericism in Antiquity.

Interview with Andreas Manos on neoplatonism (in Greek)

BSB Shelfmark Cod.graec. 449

Ο αρχιεπίσκοπος του Έστεργκομ (Esztergom) Ματθίας Κορβίνους (Matthias Corvinus) της Ουγγαρίας (1443-1490), υπό την επίδραση του ιταλικού ουμανισμού και του καθοδηγητή του και συλλέκτη βιβλίων Γιάνος Βιτέζ (János Vitéz), ανέπτυξε ένα πάθος για τα βιβλία και τη μάθηση. Όταν εκλέχτηκε βασιλιάς της Ουγγαρίας το 1458 σε ηλικία 14 ετών, ο Κορβίνους κέρδισε μεγάλη αναγνώριση για τις μάχες του εναντίον των Οθωμανών Τούρκων και την αγάπη του για τα γράμματα. Έτσι δημιούργησε τη Bibliotheca Corviniana, μια από τις καλύτερες βιβλιοθήκες της Ευρώπης εκείνη την εποχή. Μετά τον θάνατό του, και ιδιαίτερα μετά την κατάκτηση της Βούδας από τους Τούρκους το 1541, η βιβλιοθήκη διασκορπίστηκε και μεγάλο μέρος της συλλογής καταστράφηκε, ενώ οι διάφοροι τόμοι της βρέθηκαν διάσπαρτοι σε όλη την Ευρώπη. 
       Ο κώδικας με τις Εννεάδες του Πλωτίνου, ένα από τα οκτώ χειρόγραφα που βρίσκονταν αρχικά στη Bibliotheca Corviniana σήμερα φυλάσσεται στην Κρατική Βιβλιοθήκη της Βαυαρίας. Ο κώδικας αντιγράφτηκε από δύο διαφορετικούς γραφείς, οι οποίοι είναι επαρκώς γνωστοί στη σύγχρονη βιβλιογραφία. Ο κώδικας πιθανότατα αγοράστηκε από τον Κορβίνους αμέσως μετά από τη δημιουργία του. Η Συλλογή της Bibliotheca Corviniana καταγράφηκε ως παγκόσμια κληρονομιά της ανθρωπότητας από την UNESCO το 2005. Έχει κανείς την πολυτέλεια να ξεφυλλίσει το ψηφιακό αντίγραφο του χειρογράφου των Εννεάδων από εδώ.

Πηγή: World Digital Library.
Μτφρ. Κατελής Βίγκλας

Free Book – Gemistos Plethon, The Byzantine and Latin Renaissance

Jozef Matula and Paul Richard Blum have published the proceedings of the conference “Georgios Gemistos Plethon: The Byzantine and the Latin Renaissance" (Center for Renaissance Texts at the Palacký University, Olomouc, Czech Republic, 10-12 May 2013). The volume is available online, here.
(Via AncientEsotericism.org :: Network for the Study of Esotericism in Antiquity)

Late Antiquity and the New Humanities: An Open Forum

Starting last week, Marginalia has been publishing a lovely series of essays on the study of Late Antiquity; now the series is complete, and accessible in toto with an introduction from Ellen Muehlberger here. (Via AncientEsoterism and PaleoJudaica)

Η αιώνια δίψα

Η αιώνια δίψα που
δημιουργήθηκε μαζί μας για 

το θεϊκό βασίλειο, μας φέρει

προς τα άνω, τόσο γρήγορα όσο περιστρέφεται ο ορατός ουρανός. 

Δάντης Αλιγκέρι, Paradiso, Canto II.19. Πρβλ. «Πάντα γὰρ ὀρέγεται ἐκείνου καὶ ἐφίενται αὐτοῦ φύσεως ἀνάγκῃ…», Ἐννεάδες V.5.12.8 και «τὰς δὴ καθέκαστα ψυχὰς ὀρέξει μὲν νοερᾷ χρωμένας ἐν τῇ ἐξ οὗ ἐγένετο προς αὐτὸ ἐπιστραφῇ…», Ἐννεάδες VI.8.4.1-3. 

The Routledge Handbook of Neoplatonism

The Routledge Handbook of Neoplatonism, edited by Svetla Slaveva-Griffin and Pauliina Remes, is now available from here.

And here's the Table of Contents:

General Introduction: Neoplatonism today Pauliina Remes & Svetla Slaveva-Griffin Part 1: (Re)sources, instruction and interaction Introduction 1. Platonist Curricula and their Influence Harold Tarrant 2. The Alexandrian Classrooms Excavated and Sixth-Century Philosophy Teaching Richard Sorabji 3. Middle Platonism and its Relation to Stoicism and the Peripatetic Tradition Gretchen Reydams-Schils and Franco Ferrari 4. Plotinus and the Gnostics John Turner 5. Plotinus and the Orient Vishwa Adluri Part 2: Methods and Styles of Exegesis Introduction 6. Aristotelian Commentary Tradition Han Baltussen 7. The Non-Commentary Tradition Andrew Smith 8. Plotinus' Style and Argument Luc Brisson 9. Proclus' Geometrical Method Marije Martijn Part 3: Metaphysics and Metaphysical Perspectives Introduction 10. Metaphysics: The Origin of Becoming and the Resolution of Ignorance Sara Ahbel-Rappe 11. The Metaphysics of the One Jens Halfwassen 12. Number in the Metaphysical Landscape Svetla Slaveva-Griffin 13. Substance Riccardo Chiaradonna 14. Matter and Evil in the Neoplatonic Tradition Jean-Marc Narbonne Part 4: Language, Knowledge, Soul, and Self Introduction 15. The Neoplatonists on Language and Philosophy Robbert van den Berg 16. Neoplatonic Epistemology Lloyd Gerson 17. Iamblichus on Soul John Finamore 18. From Alexander of Aphrodisias to Plotinus Frederic Schroeder 19. Metaphysics of Soul and Self in Plotinus Gwenaëlle Aubry 20. Perceptual Awareness in the Ancient Commentators Peter Lautner Part 5: Nature: Physics, Medicine and Biology Introduction 21. Physics and Metaphysics Alessandro Linguiti 22. Neoplatonism and Medicine James Wilberding 23. Humans, Other Animals, Plants and the Question of the Good Kevin Corrigan Part 6: Ethics, Political Theory and Aesthetics Introduction 24. Plotinus on Metaphysics and Morality Suzanne Stern-Gillet 25. Plotinus on Founding Freedom in Ennead VI.8[39] Bernard Collette-Dučić 26. Freedom, Providence and Fate Peter Adamson 27. Action, Reasoning and the Highest Good Pauliina Remes 28. Political Theory Dominic O'Meara 29. Plotinus' Aesthetics Panayiota Vassilopoulou Part 7: Legacy Introduction 30. Neoplatonism and Christianity Dermot Moran 31. Neoplatonism and Christianity in Late Antiquity Dimitar Y. Dimitrov 32. Islamic and Jewish Neoplatonisms Sarah Pessin. Index."