13 Σεπτεμβρίου 2016

Ο δραστήριος και ευφυής λαός των Ελλήνων κατά τον Αριστοτέλη

Προτομή του Αριστοτέλη, μαρμάρινο
ρωμαϊκό αντίγραφο ενός μπρούτζινου έργου του Λύσιππου.
Εθνικό Μουσείο Ρώμης, Παλάτσο Αλτέμπς.

Επ’ ευκαιρία του εορτασμού του 2016 ως Παγκόσμιου Έτους Αριστοτέλη, με συμπλήρωση 2.400 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου, ας μνημονευθεί κάτι που σημειώνει σε ένα από τα πρωιμότερα βιβλία των Πολιτικών, αναφορικά με τους πολίτες των διαφόρων περιοχών της βόρειας Δύσης και της Ανατολής, σε σύγκριση με τους Έλληνες. (Το υλικό άντλησε από τον συγγραφέα της πραγματείας Περί αέρων, υδάτων, τόπων, ο οποίος κάνει λόγο για την επίδραση του περιβάλλοντος στη διαμόρφωση των εθνικών διαφορών): «Οι λαοί των ψυχρών περιοχών και της Ευρώπης είναι δραστήριοι και αποφασιστικοί, αλλά προικισμένοι με λιγότερη νοημοσύνη και επιδεξιότητα. Γι’ αυτό διατηρούν περισσότερο χρόνο την ελευθερία τους, αλλά δεν συγκροτούν κράτη και δεν είναι ικανοί να κυριαρχήσουν στους γείτονές τους. Οι ασιατικοί λαοί είναι ευφυείς και επιδέξιοι, αλλά είναι αδρανείς∙ γι’ αυτό παραμένουν διαρκώς καταπιεσμένοι και υπόδουλοι. Ο λαός των Ελλήνων, από άποψη χώρου, κατέχει μια ενδιάμεση θέση, γι’ αυτό και έχει κάτι και από τους δύο προηγούμενους, γιατί είναι τόσο δραστήριος, όσο και ευφυής. Γι’ αυτό διατηρεί την ελευθερία του, είναι καλά οργανωμένος πολιτικά και είναι σε θέση να κυριαρχεί σε όλους, όταν τελεί υπό ενιαίο πολίτευμα».

Κ. Σπ. Στάϊκος, Αριστοτέλους Βιβλιοθήκη. Η σπουδαιότερη συλλογή βιβλίων που συγκροτήθηκε ποτέ, εκδ. Άτων, Αθήνα 2015, 160-61.